Amortismanın tanımı duran varlıkların değerlendirilmesi ile yapılabilmektedir. Amortisman duran varlıkların zaman içerisinde aşınması ya da yıpranmasının payını temsil eden bir kavramdır. Şirketlerin sahip oldukları varlıkları genel olarak bir yıl kullanması durumunda varlığın sahip olduğu değer azalmaktadır. Bu durum kullanım süresini de olumsuz şekilde etkilemektedir. Düşen ekonomik değerler kayıt altına alınmakta ve gider olarak belirlenmektedir. Amortisman arasında sayılabilecek bazı varlıklar bulunmaktadır. Bu varlıklar:
- Gayrimenkul,
- Demirbaş mallar,
- Aletler,
- Telif hakları,
- Edevat,
- Sinema filmleri,
- Şerefiye,
- Mefruşat.
Şirketler uzun vadeli parasal varlıklarını muhasebe ve vergi gibi çeşitli amaçlar ile kullanarak amortismana tabi tutulabilmektedir. Makineler ya da çeşitli ekipmanlar bu pahalı varlıklara dahil edilmektedir. Varlığın tüm mahiyetini yalnızca ilk yıl içerisinde çıkarmak yerine amortismana tabi tutarak kullanmak şirketin maliyeti açısından daha verimli olacaktır. Amortisman kullanmak aynı zamanda şirketin gelir elde etmesine de katkıda bulunacaktır.
Amortisman aynı zamanda zaman içerisinde ortaya çıkan defter değerindeki değişimleri açıklamak amacı ile kullanılmaktadır. Net defter değeri ile amortismana tabi tutulan bir varlığın değeri birikmiş amortisman hesabından çıkarılarak bir değer elde edilmektedir.
Nakit giderlerin tamamı ile başlangıçta bir varlığın ödemesi ödenebilmektedir. Ancak bu varlıklar bir şirket içerisinde bir yıldan uzun süredir fayda sağlayamayacaktır. Bu durumda giderler finansal raporlama amacı ile kademeli bir şekilde kaydedilmektedir. Amortisman gerçek nakit çıkışının temsil etmediği durumlarda nakit olmayan bir ücretin kabulü şeklinde açıklanabilmektedir. Bunun yanı sıra amortisman ücretleri şirket kazancını azaltır ve bu durum vergiden kaynaklı bir fayda sağlar.
Amortismanın Yararları Nelerdir?
Amortismanın faydaları arasında bir varlığın maliyetinin zaman içindeki kullanımından kaynaklanarak ölçülmesi yer almaktadır. Ayrıca amortisman kullanıma başlanan varlıkların ilk andan itibaren elde edildiği gelirlerin varlık kullanımı ile artan aşınma giderlerini de kayıt altına almayı sağlamaktadır. Amortisman kullanımının genel amacı faydalı ve ömrü bir yıldan uzun olan varlıkların maliyetini değerlendirmek ve bu varlıkların kullanımı ile gelir elde etmektir. Varlıkların sahip oldukları ekonomik dengeler amortisman tarafından değerlendirilmektedir. Varlığın maliyeti ile genel yolların kullanıldığı yollar yakındır. Varlığın faydalı ömrü boyunca amortisman bilançodan faydalı gelir tablosundaki giderlere doğru sistematik olarak taşınmaktadır.
Amortismanın Hesaplaması Neye Göre Yapılmaktadır?
Amortismanın hesaplanması için varlık hakkında belirli kriterlerin bilinmesi gerekmektedir. Her yıl amortisman için tabi tutulan ve yüzdelik dilim olarak gösterilen belli başlı toplam tutar mevcuttur. Bu tutara bir örnek vermek gerekir ise; şirketin sahip olduğu duran varlıkların 100 bin TL olması ve yılda amortisman değerinin 15 bin TL olması durumunda yüzde 15 şeklinde bir yıllık amortisman hesaplanmaktadır.
Amortisman Oranları Türkiye’de Nasıldır?
Türkiye’de amortisman oranları varlığın türüne bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Varlık bir beton, demir ya da çelik ise yılda uygulanan amortisman oranı yüzde 2 şeklindedir. Diğer varlıkların oranlarına örnekler şu şekildedir:
- Yarı kargir, yarı ahşap gibi ürünler için amortisman oranı yüzde 3,
- Ahşap ve kerpiç için bu oran yüzde 5,
- Ana malzemesi saç, teneke ya da çinko olan ürünler için amortisman oranı yüzde 6.6,
- Ana malzemesi muvakkat olan ürünler için amortisman oranı yüzdelik dilimde 10.
Amortisman Ayırma Şartları Nedir?
Amortismanın ayırım şartları duran varlıklardan gelir etmek isteyen kişiler için şu şekilde ifade edilebilmektedir:
- Söz konusu duran varlıklar şirkette bir yıl ve üzeri süredir kullanılır durumda olduğunda,
- Varlıkların yıpranma, aşınma ya da değer düşme gibi durumlarında maruz bulunması durumunda,
- Varlıkların şirketin envanter kayıtlarında olması ve kullanıma her an hazır olmasında,
- 313 numaralı madde gereğince değeri 1400 TL üstüne çıkmayan peştemalların olması durumunda da işletmelerin gideri olarak sayılabilmektedir. Ayrıca değeri 1400 lirayı aşmayan alet, mefruşat, demirbaş ve edevatların amortismana tabi tutulması durumunda doğrudan doğruya gider şeklinde yazılabilmektedir. Hem iktisadi hem de teknik bakımdan bir bütünlük oluşturan durumlarda had topluca incelenmekte ve dikkate alınmaktadır.
Normal Amortisman Ne Demektir?
Normal amortismanın tanımı eşit tutara sahip amortisman şeklinde yapılabilmektedir. Amortisman tutarı bir taşınmaz tutarına sabit ise belirli bir amortisman oranı uygulanmaktadır. Bu ürünün ekonomik olarak ömrü hesaba katılmakta ve ona uygun işlem yapılmaktadır. Yapılan hesaplamalarda kullanılan temel formül: Amortisman= tutarın ekonomik ömre oranı.
Ayrıca Wink Win Coin 2022 Geleceği ve Yorumları Bilgilerine de bakabilirsiniz.