Bilançonun tanımı bir şirkette yer edinmiş öz kaynakların, yükümlülüklerin ve varlıkların belirli bir zaman içinde raporlanmasını sağlayan finansal tablodur. Bilanço getiri oranlarının hesaplanması ve sermaye yapısının değerlendirilmesi açısından büyük bir öneme sahiptir. Bu tablonun hesaplanması sırasında diğer şirketlerle bazı karşılaştırmalar yapılabilmektedir.
Bilançodan elde edilen oranlar yatırımcıların şirkete karşı sadık olmalarını açıklamaktadır. Oranların arasında borçtan öz kaynaklara, asitten test oranlarına kadar pek çok seçenek yer almaktadır. Nakit akışının değerlendirilmesinde kullanılan bilanço ve diğer finansal araçlar şirketin durumunun değerlendirilmesinde önemli bir paya sahiptir. Bilanço temelde 3 bileşenden oluşmaktadır. Bu bileşenler öz kaynaklar, varlıklar ve yükümlülüklerdir.
Bilançolar yatırımcılara yol gösteren tablolardır. Bu nedenle özellikle yatırımcılar bu tablodan yararlanmaktadır. Bunun nedeni bilançoların şirketin değerini ifade etmesidir. Şirketin toplam ne kadar ekside olduğu, şirket varlıklarının değeri gibi konular bilanço sayesinde anlaşılmaktadır. Bilançoda yapılan yorumlamalar sayesinde şirket varlıklarının yüzdesi, araç ve makinelerin değerleri detaylı olarak hesaplanabilmektedir. Yatırımcılar, bilançoda yer alan yatırımları şirket değeri analizlerinde kullanabilmektedir.
Bilanço Hazırlama
Bilançonun hazırlanması için bilançonun mantığını iyi oturtmak gerekmektedir. Bilançoda bulunan kalemlerin tamamında açılış yevmiye kaydına konu olarak sıfır bakiye yer almaktadır. Bilançonun düzenlenme sürecinde muhasebe kayıtlarının yapılması, işletmelerin sermaye taahhütlerini yerine getirmesi, hesap kalemlerinin tespit edilmesi ve açılış yevmiyelerinin belirlenmesi gerekmektedir. Tüm bu işlemlerin sonucunda sistematik olarak bir açılış bilançosu ortaya çıkmaktadır.
Açılış bilançosunda dikkat edilecek en önemli konu kaynak ve varlıkların doğru bir şekilde hesaplanarak doğru sınıflara konulmasıdır. Bilançoda hesap sınıfları 1 ve 2 ile başlamaktadır. Pasifte ise 3,4 ve 5 ile başlayan hesap sınıfları mevcuttur. Varlıklar ile ilişkili hesap kalemleri bilançonun sol kısmına yazılmaktadır. Sağ tarafta ise kaynaklar ile ilgili hesap kalemleri yer almaktadır. Düzenleyici olan hesapların hem aktif hem de pasif toplamlarda yer alması dikkat edilmesi gereken konular arasındadır.
Bilanço Türleri
Bilanço çeşitleri bilançoların amaçlarına bağlı olarak sınıflandırılmasıdır. Bilanço çeşitleri aşağıda yer almaktadır:
- Karşılaştırmalı bilanço: İki farklı tutarın birbiri ile karşılaştırılmasına dayanmaktadır. Herhangi bir tarihte hesaplanan bilanço, diğer bir tarihte hesaplanan bilanço ile karşılaştırılarak istenen tablo ortaya çıkarılmaktadır.
- Hesap şeklinde bilanço: T şeklinde düzenlenen bilançolara verilen isimdir. Pasif bilançolar sağa yerleştirilir iken aktif bilançoların yeri soldur.
- Analitik bilanço: Bilançolarının gerektiği şekilde analize uygun hazır edilmesidir. Hesap tutarları ve değişkenlerin değişik açılardan hesaplanması analitik bilanço içerisine dâhil edilmektedir.
- Mali bilanço: Bilançoların vergi kanununa uygun olarak hazırlanması ve kavramsal hesaplamalar içermesine denmektedir.
- İşletme bilançosu: İşletmelerin belirli bir dönemde ya da belirli bir anda oluşturulan bilanço tablosudur.
- Konsolide bilanço: Ana şirkete bağlı olarak hazırlanan bu tablo, bulunan şirketlerin finansal durumlarını toplu olarak göstermesidir.
- Ticari bilanço: Ticari hayatın gerektirdiği şekilde hazırlanan ve muhasebe kuramlarının kullanıldığı bilançodur.
- Rapor şeklinde bilanço: Hesap sıralamasına bakılarak pasif ve aktif hesapların işlendiği türdür.
Bilanço Hazırlamanın Önemi
Bilançonun işletmeler için önemi işletmelerin mali durumlarını değerlendirmek açısından oldukça büyüktür. İşlerin iyi gitmesi durumunda yatırımcılar bilanço tablosunu incelemekte, yatırım yapmak isteyip istemediklerine karar vermektedir. Sorunların teşhis edilmesinde, finansal gücün belirlenmesinde ve işletmenin mali durum değerlendirilmesinde de bilanço hazırlamanın önemi büyüktür.
Bilanço Tablosu Yorumlama
Bilanço tablosunun yorumlanması sırasında bu tablonun tek başına uzun bir süreyi kapsamadığı bilinmelidir. Son bilanço önceki bilançolar ile karşılaştırılarak kullanılır ise istenen yorumlar elde edilebilmektedir. Aynı sektörde yer edinen işletmelerin değerleri ile yapılan analizler firma finansmanı açısından kaliteli yaklaşımlar doğuracaktır. Bilanço, yapılan yatırımlar adına işletmelerin ne ölçüde sağlıklı olduğuna dair fikirler ortaya koymaktadır. Gelir ve gider tabloları ile analiz edilebilen gelir tablosu, nakit akışına bağlı olarak bilanço ile değerlendirilmektedir.
Bilançoda Aktifler
Bilançoda yer alan aktif değerler varlıklardır. Varlıklar, işletmelerin süreklilik gösteren faaliyetlerinde önemli bir kazanç sağlamak adına kullanılmaktadır. Varlıkların verimli kullanılması kazanç açısından son derece iyidir. Vadelerine göre varlıklar dönen ve duran olarak iki grupta incelenmektedir. Firmaların bilanço tablolarına bakılarak dönen varlık kalemleri değerlendirilebilmektedir. Bu kalemler arasında hazır değerler, ticari alacaklar, stoklar, dönen duran varlıklar ve menkul varlıklar yer almaktadır.
Ayrıca KDV Beyannamesi Nedir? Nasıl Düzenlenir? Bilgilerine de bakabilirsiniz.